Pojęcie „psychoterapia” pochodzi od greckich słów „psyche”- dusza i „therapein” leczyć i oznacza leczenie duszy. Psychoterapia oznacza zamierzone, systematyczne i wcześniej sprawdzone zabiegi, będące zastosowaniem teoretycznej wiedzy psychologicznej lub wcześniejszych doświadczeń różnych ośrodków psychoterapeutycznych. Wszelkie te oddziaływania mają na celu poprawę funkcjonowania jednostki w jej otoczeniu oraz zredukowanie wszelkich zaburzeń o charakterze psychicznym lub psychosomatycznym, z którymi dana jednostka się boryka.

To jedna z definicji, możemy spotkać się także z innymi propozycjami.

Norcross pisze o psychoterapii jako o świadomym i zamierzonym stosowaniu klinicznych i interpersonalnych metod, wywodzących się ze sprawdzonych w psychologii twierdzeń, w celu towarzyszenia ludziom w zmianie lub modyfikacji ich zachowań, schematów poznawczych, emocji i/lub innych osobistych właściwości na takie, które uczestnicy tego procesu uznają za bardziej pożądane.

Możemy też spotkać się z definicjami, które psychoterapię wiążą w zdecydowany sposób z aspektem kliniczym, z leczeniem – Aleksandrowicz rozumie psychoterapię jako pewien rodzaj oddziaływań psychologicznych, mających na celu leczenie, tj. usuwanie zaburzeń przeżywanych przez jednostkę lub określanych przez jej otoczenie jako choroba psychiczna.

Widzimy zatem, że w psychoterapii możemy spotkać się z różnymi podejściami oraz ujęciami – ale wszystkie one podkreśląją cel, którym jest poprawa funkcjonowania, pozytywna zmiana osiągane poprzez wykorzystywanie sprawdzonych metod i oddziaływań pod opieką doświadczonych specjalistów.

Czym terapia, rozumiana jako leczenie różni się od rozwoju, czy też coachingu?

Rozwijanie

  • nie diagnozuje, nie leczy zaburzeń
  • nastawione na szukanie możliwości
  • akcentuje przyszłość
  • nastawienie na doskonalenie
  • perspektywa krótkoterminowa
  • perspektywa zdrowia i potencjału

Leczenie (terapia)

  • leczy zaburzenia
  • nastawiona na przepracowanie trudności
  • akcentuje przeszłość
  • nastawienie korekcyjne
  • perspektywa długoterminowa
  • perspektywa choroby i deficytu

Wracając do różnych podejść w psychoterapii, czym się – w skrócie – charakteryzują, a zarazem różnią? Spójrzmy na hasłowe porównanie głównych nurtów/ paradygmatów.

Podejścia w psychoterapii

Psychodynamiczne/psychoanalityczne

  • determinizm (środowisko, biologia, sfera popędów), brak wolnej woli
  • za każdym objawem kryje się konflikt
  • przeszłość!
  • diagnoza, praca na przeniesieniu
  • dyrektywny proces terapii
  • terapeuta życzliwy, neutralny, nieujawniający się

Behawioralno-poznawcza

  • determinzm (środowisko, biologia), brak wolnej woli
  • objaw wynika z nieprzystosowawczego uczenia się
  • dyrektywny proces terapii
  • teraźniejszość! – zachowanie i wzmocnienia, warunkowanie
  • terapeuta obiektywny, analizujący, dyrektywny
  • jasna instrukcja pracy, narzędzia, prace domowe

Humanistyczna

  • ludzie mają wolną wolę
  • zachowanie jest wynikiem czynników wewnętrznych
  • objaw wynika z przeszkody w samorozwoju
  • „tu i teraz”
  • przyszłość!
  • niedyrektywna relacja oparta na zaufaniu i empatii
  • doświadczenie siebie i komunikacja

Z punktu widzenia osoby, która chce wybrać specjalistę odpowiedniego dla siebie, ilość podejść, nurtów. definicji może komplikować decyzję.

Jak zatem wybrać psychoterapeutę / psychoterapeutkę dla siebie?

Możemy określić w jakim paradygmacie chcę pracować (analityczny, psychodynamiczny, cbt, egzystencjalny, gestalt, itd…), sprawdzić przynależność do towarzystwa zajmującego się wybranym nurtem – np. Polskie Towarzytstwo Psychiatryczne, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Polskie Towarzystwo Psychoterapii Gestalt, Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychoanalitycznej, bądź też ośrodki szkoleniowe i doświadczenie wybranego specjalisty czy specjalistki.

Takie informacje znajdziecie przy opisie każdego z ekspertów i ekspertek na naszej stronie MH Helpline.

Zawsze także możecie zapytać o radę lub wsparcie w wyborze Waszego opiekuna klienta lub naszych dyżurnych, pisząc na service@mhhelpline.com czy dzwoniąc +48 881 555 604.

Podsumowanie

To co jednak jest ważne i warte podkreślenia na koniec – to, jak będzie się nazywać modalność psychoterapeutyczna uprawiana przez twojego psychoterapeutę czy psychoterapeutkę nie jest najważniejsze. Ważny jest określony psychoterapeuta/psychoterapeutka, kompetentny specjalista, stosujący właściwe metody, dopasowane do konkretnych pacjentów oraz relacja psychoterapeutyczna, którą stworzycie.

Źródła i materiały

Więcej na ten temat przeczytacie w artykule Mileny Karlińskiej-Nehrebeckiej (link)

Tadeusz Reimus

CEO Mental Health Helpline

Praktykujący psychoterapeuta w nurcie integratywnym, akredytowany coach International Coach Federation na poziomie PCC, konsultant, z wykształcenia i powołania psycholog. Ma za sobą wieloletnie doświadczenie w pracy z organizacjami na każdym poziomie hierarchii; posiada wiedzę i umiejętności z zakresu organizacji i wdrażania interwencji, programów pomocowych, polityk szkoleniowych. Współautor dokumentów strategicznych, m. in. Strategii Szkoleniowej dla Służby Cywilnej na lata 2008-2010, publikacji Trener w rolach głównych (PWN 2018 red. Justyna Matras, Rafał Żak) i wielu artykułów.